Samenwonen, kinderen, trouwen? Schakel een mediator in!

In de Volkskrant van afgelopen zaterdag schreef journalist en schrijver Angela Wals over haar dilemma als werkende vrouw die zich desondanks niet financieel onafhankelijk kan noemen. “Mijn inkomen is een grap in vergelijking met dat van mijn vriend.”

Confronterend, die conclusie, want voor mij geldt al een paar jaar hetzelfde. Dat is niet altijd zo geweest. Tot 2014 werkte ik net als mijn man fulltime, verdeeld over vier dagen. We verdienden min of meer hetzelfde en droegen in gelijk mate bij aan de kosten van levensonderhoud. We hebben vanaf het moment dat we gingen samenwonen een gezamenlijke rekening en twee privérekeningen op onze eigen naam. Sinds 1998 zijn we in bezit van een koophuis in Amsterdam en, oh ja, in de tussentijd voedden we twee dochters op, inmiddels 21 en 17. In 1999 trouwden we, onder huwelijkse voorwaarden. En de dochters dragen mijn achternaam. God, wat vond ik mezelf verstandig en vrijzinnig.

We zijn enorm bevoorrecht, dat realiseer ik me. Gezonde kinderen, uitdagend werk, koophuis, mooie reizen, betekenisvolle vriendschappen. We hebben als stel en gezin weinig tegenslag gekend de afgelopen 25 jaar samen. Net als bij iedereen worden onze ouders ouder of gaan dood. En ook wij sjorren wat extra bagage mee in voor de buitenwereld onzichtbare rugzakjes. Ingrijpende gebeurtenissen in jonge levens, innerlijke demonen. Maar alsnog, bevoorrecht.

Wals vraagt zich af welk mechanisme ervoor zorgt dat toch zoveel vrouwen, terwijl ze dat echt niet van plan waren, op een gegeven ogenblik hun financiële onafhankelijkheid op lijken te geven. Hebben ze de verkeerde keuzes gemaakt? Zijn vrouwen te idealistisch? Kiezen we liever voor werk dat we bevredigend en interessant vinden dan een baan waarmee we financieel onafhankelijk blijven? Interessante vragen zonder eenduidige antwoorden.

Mijn beroepsdeformatie kwam tot leven toen in het artikel de volgende situatie beschreven werd: financieel onafhankelijke 30-jarige (vrouw), single, fulltime baan, volgt in vrije tijd een master, koophuis, ontmoet grote liefde. De grote liefde heeft een eigen bedrijf en woont ver weg. Een keer raden wie er ontslag neemt en verhuist.

Inmiddels is het stel twee kinderen verder, werkt de man meer dan fulltime en de vrouw nog slechts twee dagen. Het bedrijf van vriendlief is flink gegroeid de laatste jaren: lucratieve bijvangst als gevolg van deze traditionele taakverdeling. Los van de vraag waarom het stel deze keuzes heeft gemaakt, is duidelijk wie hier het grootste risico loopt bij een eventuele scheiding. “Doodeng”, zo omschrijft de vrouw het.

En nu komt het: toen de vrouw recent ten huwelijk gevraagd werd heeft ze acuut een mediator ingeschakeld om een eerlijk aandeel af te dwingen in de huwelijkse voorwaarden. “Het stelt me gerust dat ik niet meer met lege zakken op straat kan komen te staan. Ik voel me een beetje een golddigger, wat eigenlijk onzin is, want ik probeer alleen voor mezelf op te komen”, zegt ze daarover.

En ik denk: niks golddigger, geen schaamte, geen excuus, please! Het is hartstikke verstandig. Het zou getuigen van realiteitszin als méér mensen hierover na zouden denken. En meer stellen het hier met elkaar over zouden hebben.

Is dat romantisch, idealistisch, leuk? Misschien niet, maar het is wel slim en eerlijk. En het zou een hoop ellende schelen als een relatie eindigt. Zeker als er minderjarige kinderen zijn. Een scheiding is voor hen al lastig genoeg zónder ouders die vechten over geld of met een ouder die in de financiële problemen komt door de scheiding.

Waarom is het eigenlijk nog niet vanzelfsprekend dat mensen hier – voordat ze grote besluiten nemen – serieus over nadenken? Zeker als er ook een kinderwens is. Dat stellen bespreken hoe beiden dat voor zich zien qua zorg, werk of als een kind speciale zorg nodig blijkt te hebben? En daar hoort dan toch zeker ook bij dat je in alle openheid met elkaar bespreekt hoe je het wil doen als jullie uit elkaar gaan? Juist ook met het oog op kinderen, want zij zijn jarenlang compleet afhankelijk van hun ouders als het gaat om liefde, veiligheid en vertrouwen. Volgens mij zijn het de allerbelangrijkste afspraken die mensen in hun leven zullen maken?

Onze jongste is over een paar maanden voor de wet volwassen. In retrospectief schaam ik me voor het feit dat wij hier indertijd nauwelijks over gepraat hebben en al helemaal niks over hebben vastgelegd. Ik kan nu zeggen dat het voor ons niet nodig is gebleken, maar ja, dat wisten we toen nog niet…