Wat is mediation?
In het kort
Mediation kan ingezet worden om conflicten op te lossen of moeilijke gesprekken te voeren en vervolgens afspraken te maken. Het is een relatief nieuwe manier om tot oplossingen of afspraken te komen, zonder dat je naar de rechter gaat. Mensen gaan, onder begeleiding van een gespecialiseerde mediator, met elkaar in gesprek. Het is de bedoeling dat ze in mediation gezamenlijk manieren bedenken om het conflict op te lossen of tot afspraken te komen waar ze allebei mee verder kunnen. De mediator begeleidt en stuurt het proces. De betrokkenen bepalen de inhoud van de mediation en hebben zélf de uitkomst in de hand.
Mediation kan voor allerlei conflicten en moeilijke gesprekken ingezet worden, zoals bij ingewikkelde kwesties op het werk, gesprekken tussen daders en slachtoffers, bij conflicten in de familie of met de buren. Ik richt me in mijn werk op het begeleiden van mensen in lastige familiesituaties, zoals een scheiding, relatiecrisis of een ruzie tussen familieleden.
Waarom kiezen voor mediation?
- Je wil gezamenlijk de regie houden over de uitkomst van het conflict;
- Je vindt het belangrijker om tot eerlijke, evenwichtige oplossingen te komen dan om gelijk te krijgen;
- Je wil niet dat de relatie tussen jou en de ander (verder) verslechtert;
- Je wil niet te veel tijd en geld verliezen met juridische procedures;
- Je bent op zoek naar een solide oplossing.
Meer over mediation
Nog niet zo lang geleden werd over conflicten tussen mensen alleen door een rechter beslist. De rechter baseert zich daarvoor op de wet, de feiten, persoonlijke omstandigheden en eventuele verklaringen van deskundigen of getuigen.
Met het veranderen van onze samenleving ontstond in de afgelopen decennia ook de behoefte aan een andere benadering – naast de klassieke rechtspraak – voor het oplossen van conflicten. Het werd duidelijk dat voor veel conflicten in de gebruikelijke aanpak niet meer paste of onbevredigend was. Een conflict is tenslotte méér dan een juridische kwestie. Sterker nog, de psychologische, sociale en relationele impact van conflicten is voor mensen vaak minstens zo ingrijpend. En de effecten daarvan kunnen hen nog jarenlang achtervolgen. Door te werken aan herstel van de communicatie tussen mensen in conflict ontstaat er ruimte om conflicten op andere, meer duurzame manieren op te lossen. Dat kan met mediation.
De laatste jaren is er dan ook een omslag te zien: steeds meer mensen kiezen voor mediation. Ook voor allerlei familieconflicten, zoals ruzie rond een nalatenschap, een opvolgingskwestie in een familiebedrijf of een (echt)scheiding.
Je laten bijstaan door een advocaat
Advocaten hebben als belangrijkste taak voor de belangen van hun cliënt op te komen. Jouw advocaat voert de strijd voor jou. En de advocaat van je (ex-)partner doet dat ook. Advocaten zullen hun uiterste best doen om het gelijk van hun cliënt aan te tonen. De rechter neemt vervolgens op basis hiervan beslissingen over jullie toekomst. Meestal is er dan sprake van een winnaar en een verliezer. Dit kan de relatie tussen de ex-partners (verder) onder druk zetten. En als er kinderen betrokken zijn heeft die voortdurende strijd tussen ouders soms grote gevolgen voor hun toekomst.
Scheiden in mediation: toekomstgericht en vrijwillig
In tegenstelling tot een juridische procedure draait het in mediation niet om gelijk of ongelijk krijgen, want daarmee is het probleem vaak niet opgelost. Mediation richt zich op het vinden van aanvaardbare oplossingen voor beide deelnemers. Daarbij worden jullie begeleid door een neutrale derde, de mediator. Juist bij een relatiebreuk biedt mediation kansen om een relatie zorgvuldig af te sluiten en – als jullie samen kinderen hebben – de overgang van geliefden naar ‘partners in ouderschap’ vorm te geven.
Een belangrijke voorwaarde voor mediation is de vrijwilligheid. Mediation werkt alleen als deelnemers zelf kiezen voor mediation, bereid zijn zich ervoor in te zetten en ook buiten hun eigen belangen kunnen denken. Mediation is een keuze, geen gebod. Het kan zijn dat eventuele alternatieven minder aantrekkelijk zijn en mediation dan de beste optie blijkt. Mediation is dus vrijwillig maar het is niet vrijblijvend. Dat houdt ook in dat elk van de deelnemers gedurende het mediationtraject kan besluiten te stoppen.
De mediator is er voor jullie allebei
De mediator is een neutrale derde die jullie communicatie over de relatiebreuk in banen leidt. De mediator adviseert niet en geeft geen mening over jullie verschillen van inzicht. De mediator is onpartijdig, heeft oog voor jullie allebei, voor wat jullie verdeeld houdt én de mediator focust op jullie gemeenschappelijke belangen en behoeften. Door het inzetten van gerichte gesprekstechnieken, opdrachten en specifieke interventies krijgen jullie meer inzicht in waar het jullie beiden écht om gaat.
Vertrouwelijkheid
De mediator is verantwoordelijk voor het begeleiden van het proces en zorgt voor de juiste randvoorwaarden voor een geslaagde mediation. Naast een neutrale en onpartijdige houding is het ook de taak van de mediator om jullie de ruimte te geven om in alle eerlijkheid en openhartigheid te spreken. Dat kan, omdat mediation altijd plaatsvindt in een vertrouwelijke setting. Alles wat in de mediation door jullie besproken wordt valt onder de geheimhouding, zodat jullie vrijuit kunnen spreken en mogelijkheden kunnen verkennen.
Jullie bepalen de uitkomst
De mediator is verantwoordelijk voor het begeleiden van het proces, de deelnemers zijn eigenaar van de gekozen oplossingen. De kwaliteit en de duurzaamheid van jullie afspraken ligt dus in jullie eigen handen. Dat is een groot verschil met een advocaat. Daarmee leg je de regie en de uitkomst van de procedure in handen van een ander. Dat kan soms nodig zijn, bijvoorbeeld als de situatie zodanig geëscaleerd is of de onderlinge verhoudingen zo onevenwichtig, dat de kwestie voorleggen aan de rechter als de beste optie voelt. De uitspraak van de rechter biedt dan houvast en richting.
De rol van de advocaat in mediation
De wet schrijft voor dat mensen die voor de wet gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan ook voor de wet moeten scheiden. Om te kunnen scheiden heb je in Nederland een advocaat nodig. Bij de ontbinding van een huwelijk of geregistreerd partnerschap is daarom altijd – meestal aan het eind van de mediation – een advocaat betrokken. Alleen een advocaat kan het verzoek tot echtscheiding indienen bij de rechtbank.
MfN-register: het kwaliteitskeurmerk voor de beroepsprofessional
Mediatorsfederatie Nederland (MfN) is de autoriteit op het gebied van mediation in Nederland en het grootste kwaliteitsregister van Nederland. De MfN bewaakt, bevordert en ontwikkelt de kwaliteit van de bij haar ingeschreven mediators. Dat is een van de redenen waarom de markt de MfN-registermediator erkent en inzet bij bestaande of dreigende conflictsituaties. Ook de Raad voor de Rechtspraak en de Raad voor Rechtsbijstand erkennen het MfN-register. Zo kunnen uitsluitend MfN-registermediators werkzaam zijn binnen de Rechtspraak. Kortom, een MfN-registermediator is prima in staat om de gevolgen van een relatiebreuk professioneel en vakkundig te begeleiden.