Mensen in scheiding zijn gebaat bij helderheid

Scheien Download

Het artikel “Scheiden via een mediator is goedkoper maar niet altijd beter” in de NRC van maandag 21 september schetst een eenzijdig en vertekend beeld van het werk van een (familie)mediator. Niet gek als je alleen afgaat op een onderzoek en persbericht van een jubilerende belangenvereniging.

Wij van wc-eend

De journalist baseert haar artikel op een onderzoeksrapport van de vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediatoren (vFAS), gepubliceerd naar aanleiding van de Dag van de Scheiding. De Dag van de Scheiding is door diezelfde vereniging tien jaar geleden in het leven geroepen ter promotie van haar leden en activiteiten. Vaak wordt door de vFAS op deze dag een rapport gepresenteerd dat in opdracht van de vereniging is uitgevoerd. Het rapport bevat vanzelfsprekend een nieuwswaardig feit dat rond de Dag van de Scheiding voor de nodige publiciteit kan zorgen. Het is een beproefde PR-methode van het type ‘Wij van wc eend adviseren wc-eend’. Op zich niks mis mee, in mijn vorige leven als directeur van een stichting heb ik vast ook wel eens gebruik gemaakt van zo’n PR-strategie. Van de NRC verwacht ik dat ze zich iets verder oriënteert dan enkel af te gaan op de afzender van het persbericht.

Door vervolgens in het artikel drie vFAS-leden op te voeren ontstaat een te eenzijdig beeld van wat mediation is en wat het kan betekenen voor mensen in scheiding. De vFAS-leden zijn op een paar punten dan ook te stellig. Het klopt, mediator is geen beschermd beroep. Daar tegenover staat dat we in Nederland twee onafhankelijke, gecertificeerde registers hebben: het MfN-register en het register van het ADR. Het MfN-register is bovendien erkend door de Raad voor Rechtsbijstand en de Raad voor de Rechtspraak. 

Net als in elke beroepsgroep hebben vFAS, MfN en ADR excellente, goede, minder goede en ronduit slechte (advocaat-) mediators als lid. Deze kwalificaties zijn echter ook onderhevig aan subjectieve beleving van de professional en de cliënten. Want wat ís goed en wat ís slecht? Hier ligt de kern van het schisma dat is ontstaan binnen de beroepsgroep, met name tussen de gespecialiseerde en geregistreerde familiemediators en de vFAS scheidingsadvocaat-mediators.

Het mediationvak is ontstaan vanuit de wens om gerechtelijke procedures te voorkomen of alsnog buitengerechtelijk op te lossen. Om mensen te helpen zelf hun probleem op te lossen, begeleid door een neutrale mediator. Om hen daartoe te bewegen is kennis over menselijke relaties en communicatie essentieel. Dát is voor de oorspronkelijke mediator het grondbeginsel van waaruit hij zijn cliënten benadert.

Veel vFAS-leden hebben een fundamenteel andere benadering van het vak en focussen op de juridische implicaties van de echtscheiding: het recht en de wet vormen hun leidraad. De familiemediator richt zich op (herstel van) de communicatie-relatie tussen mensen, om van daaruit de scheiding naar een bestendige afronding te begeleiden. Met redelijke en werkbare afspraken die betrokkenen zelf hebben geformuleerd en het fundament vormen voor gezamenlijk voortgezet ouderschap. De mediator schept ruimte voor het maken van rechtvaardige afspraken. Wat cliënten rechtvaardig vinden beslissen ze gezamenlijk, met de wet als overkoepelend kader en de mediator als neutrale gids.

Het is jammer dat het stuk zo een te eenzijdig beeld schetst van het vak van mediator – een mediator ís geen advocaat of notaris. Een mediator is vooraleerst een mediator. En om er zeker van te zijn dat de ingeschakelde mediator aan de nodige kwaliteitseisen voldoet schakel je een MfN- of ADR-registermediator in. Wie vooral wil weten waar hij recht op heeft en wat de wet daarover heeft bepaald kiest voor de vFAS scheidingsadvocaat-mediator.

Als het aan minister Dekker ligt komt er binnen afzienbare tijd een mediationwet, inclusief een register van beëdigd mediators die moeten voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Als familiemediator ben ik voorstander van een dergelijk register, op voorwaarde dat het register voorziet in een gelijkwaardige positie voor zowel de gespecialiseerde familiemediator als de scheidingsadvocaat-mediator. Laat het aan de mensen zelf over welke route ze prefereren.

Anouk van der Jagt

MfN-geregistreerd en gespecialiseerd familiemediator

Lid van de Nederlandse Mediatorsvereniging (NMv)

Lid van de Nederlandse Vereniging voor Familiemediators (mFAM)